Vrijzinnig geloven is een vragende manier van geloven
Columns
Liever in m’n comfortzone dan kunstmatig betrokken
Het is goed om een comfort zone te hebben. Dat leerde ik jaren terug op een symposium in Utrecht met onder anderen filosoof Désanne van Brederode en theoloog Stephan van Erp. Ik moet er nog geregeld aan denken. Een mens is niet in staat zich alles in de wereld aan te trekken en tegelijkertijd door te leven. Het gewicht van de wereld is te zwaar voor onze schouders, we zouden eronder bezwijken.
Bij het schrijven van deze column worstelde ik opnieuw met die comfort zone, want hoe betrokken ben ik met de wereld, mijn omgeving? Mijn NOS-app op m’n telefoon is een eindeloze stroom van nieuws dat me nauwelijks meer raakt. Oekraïne? Vreselijk. Maar wat kan ik eraan doen? Het idee dat ik daar verschil kan maken is ook een illusie. Natuurlijk kunnen we kleine steentjes bijdragen, maar is dat geen druppel op een gloeiende plaat?
Kritische ondertoon
Onrecht en oorlogen in de wereld voelen natuurlijk bijna altijd buiten bereik, maar ook thema’s als het klimaat, diversiteit en ongelijkheid moeten mijn betrokkenheid grotendeels missen. Natuurlijk ben ik geen racist, vind ik dat iedereen er moet mogen zijn en gelijke kansen moet hebben. Wij eten weinig vlees en rijden een hybride auto. Toch heeft dit mijns inziens met oprechte betrokkenheid weinig te maken.
Soms zie ik een klimaatactivist op de tv of hoor er een op de radio. Iemand die zich met hart en ziel inzet voor onze planeet. De emoties die soms hoog oplopen verraden de grote betrokkenheid van deze mensen. Mijn houding? Nieuwsgierig en met bewondering, maar niet zonder kritische en soms cynische bijklanken.
Het laat me koud
Ik troost mij in de auto op de terugweg met Paulus’ metafoor van het lichaam, uit de eerste brief aan de Korintiërs. Ieder lichaamsdeel heeft zo z’n functie en de hand kan niet tegen het oog zeggen dat hij deze niet nodig heeft. Dankbaar voor mensen die zich inzetten voor een betere wereld vervolg ik mijn reis, maar niet helemaal gerustgesteld.
Want waar halen anderen hun engagement vandaan? Heb ik mijn leven misschien zo vol gepropt met een groot gezin, werk, studie en veel hobby’s, dat ik geen tijd meer heb voor de mensen om mij heen? Natuurlijk zit in het werk van een inspirator en predikant het engagement bij de zielenroerselen van alle mensen die op mijn pad komen, maar waarom laat zoveel verschrikkelijk nieuws veraf mij vaak zo koud?
Coping
In ieder geval heb ik geleerd tegen dit soort gedachtes niet meer te vechten. Geen dingen dwangmatig of kunstmatig doen, want dan houd je ze niet vol. Ik schud mijn hoofd nog een keer vanwege de oorlogen in Oekraïne, Afghanistan, Israël en Palestina en omarm de gedachte dat ik die nooit ga veranderen.
Ik probeer de pijn te voelen van de rommel die wij er als mensheid van maken en laat een traan voor de dierbaren die op dit moment een kindje moeten missen, een geliefde, een goede vriend, een ouder. Voor de mensen die worstelen met schuldgevoelens, hun draai niet kunnen vinden in deze wereld. Om vervolgens terug te kruipen in mijn comfort zone, want alleen van daaruit kan ik hoopvol blijven en liefdevol omzien naar de mensen om mij heen.
Jaap Marinus