Vrijzinnig geloven is een vragende manier van geloven
Columns
Zondagsbrief Goede Vrijdag
Vandaag is het Goede Vrijdag, de vrijdag voor Pasen. Volgens de Bijbel stierf Jezus vandaag aan het kruis, op de heuvel Golgotha nabij de stad Jeruzalem. Het is opmerkelijk dat deze vrijdag ‘goed’ wordt genoemd. Hoe komt dat zo? Sommigen denken dat de naamgeving te maken heeft met de wijze waarop in het Latijn de dag voor de Joodse sabbat wordt vertaald. Andere mensen geloven dat de dag van de kruisdood een goede dag genoemd wordt, omdat hierdoor de verlossing van de zonden mogelijk is gemaakt.
Maar bij Google zie ik dat er het vaakst wordt gezocht naar of je op Goede Vrijdag recht hebt op een vrije dag. Een dagje vrij is voor veel mensen ook belangrijk en goed. Vorig jaar zou ik gedacht hebben: Misschien niet eens een gek idee, iedereen jaarlijks een goede, vrije dag. Maar dan niet om te gaan winkelen of op vakantie te gaan, maar om in de hectiek van alle dag even tot stilstand te komen, om tijd in te ruimen voor jezelf en de grote vragen van het leven. Maar wie had ooit kunnen bedenken dat we nu daadwerkelijk langdurig met ons allen in zo’n situatie verzeild zouden raken. Niet voor één vrijdag, maar wekenlang.
Het openbare leven is plotseling zo goed als tot stilstand gekomen. De mensen die nu niet aan het werk zijn, hebben plotseling alle tijd om rustig na te denken. Normaalgesproken zou ik dat toejuichen. Pas op de plaats, rust en stilte om tot jezelf en misschien zelfs tot iets Hogers of iets Diepers te komen. Ik wens het iedereen toe.
Maar ik blijf ook graag realistisch. De mensen in de vitale beroepen werken nu harder dan ooit. Zij hebben niet of nauwelijks tijd om na te denken of om tot rust te komen. En er is veel om je zorgen over te maken. Over je boodschappen, over je baan en je inkomsten, over je gezondheid en over de toekomst. Er zijn misschien dierbaren ziek of stervend. Dat laat zich echt niet als ‘goed’ typeren. En de stilte en het isolement kunnen in plaats van heilzaam, ook als drukkend en zwaar worden ervaren. In psalm 42 vers 6 lees ik:
Waarom ben ik zo bedroefd,
waarom zo onrustig van binnen?
Ik moet op God vertrouwen.
Eens zal ik hem weer danken.
Hij zal mij redden, hij is mijn God.
Het mooie van deze psalm vind ik de opbouw en de innerlijke worsteling die eruit spreekt. Waarom ben ik zo onrustig? Zou ik niet juist kalm moeten zijn? Het valt mij in deze coronacrisis op dat veel mensen hun angst diep proberen weg te stoppen. Maar het is normaal dat je nu bang of onrustig bent. Het is beter om die gevoelens onder ogen te zien in plaats van ze te ontkennen.
En dan volgt: Ik moet op God vertrouwen. Wat mij opvalt is het woord ‘moet’. Dat woord valt bij mij niet zo lekker. Ik vervang het woord liever door ‘mag’. Tenslotte volgt de berusting in de laatste twee regels: Eens zal ik hem weer danken. De tekst eindigt met het uitspreken van dat basisvertrouwen. En dat ontroert me dan weer.
Op Goede Vrijdag wordt in veel kerken de paaskaars en/of de godslamp gedoofd, een mooi en bijzondere ritueel. Het bewust doven van het licht symboliseert voor mij dat het leven soms helemaal niet halleluja is. Dat het ook wel eens zwaar tegenvalt. Dat het licht soms ver te zoeken is. Dat mag ook wel eens gezegd worden.
Maar al wat komt, gaat ook weer voorbij. Mijn oom Get, die momenteel in een verpleeghuis verblijft en onlangs zijn vrouw verloor, schreef ooit in mijn poëziealbum: Het riet wordt door de storm gebogen, doch het wrikt zich op. Houd dat voor ogen.
En terwijl ik dat voor ogen probeer te houden, sluit ik mijn ogen en laat ik me graag dragen en troosten door deze mooie muziek. https://youtu.be/4nV8NakYNfs
Uit het Nieuwe liedboek lied 904:
Beveel gerust uw wegen, al wat u ’t harte deert,
der trouwen hoed’ en zegen van Hem, die ’t al regeert.
Die wolken, lucht en winden wijst spoor en loop en baan,
zal ook wel wegen vinden waarlangs uw voet kan gaan.
Moge de Eeuwige ons allen behoeden en bewaren en ons zegenen met vrede.
Esseldien Wennink (voorganger Vrijzinnig Lunteren)