Activiteit

Dwarsdenker ERASMUS: geliefd en gehaat als cabaretier van de Lof der zotheid

Lezing door Sandra Langereis

Erasmus kennen we in de eerste plaats als de bestsellerauteur van de Lof der zotheid. Maar wat weten we nu eigenlijk over die klassieker? In de betere boekwinkel staat het boek altijd tussen allerlei topzware titels op de plank Filosofie. Door terug te gaan naar de oorspronkelijk versie die de jonge Erasmus in 1511 publiceerde zien we pas hoe cabaretesk de Lof der zotheid in feite was, laat historicus Sandra Langereis in haar met de Libris Geschiedenis Prijs bekroonde biografie ERASMUS: dwarsdenker zien.

In de lezing neemt Sandra Langereis het publiek mee naar de magistrale Lof der zotheid om in te gaan op het belang van humor in het oeuvre van Erasmus, één van de belangrijkste en origineelste schrijvers en wetenschappers die Nederland ooit heeft gekend. Ze vertelt hoe het leven van deze dwarsdenker vanaf zijn prilste jeugdjaren, die hij als weesjongen met enorme weerzin uitzat in de kloosters van de devote broeders van het gemene leven, in het teken heeft gestaan van anti-autoritair verzet tegen dogmatische scherpslijperij en kleingeestige boekencensuur. En ze laat zien hoe Erasmus met zijn Lof der zotheid op speelse wijze wraak nam op de humorloze theologen die het vreselijk moeilijk hadden met de duivelse lach. Het werd Erasmus niet in dank afgenomen: zijn Lof der zotheid belandde prompt op de Index van verboden boeken. Wat het succes van deze onder de toonbank verkochte bestseller natuurlijk alleen maar des te groter maakte.

Sandra Langereis (1967) is historicus en biograaf. Ze schrijft in krachtig proza over schrijvers en wetenschappers uit de Renaissance en de Verlichting. Haar biografieën worden door vakgenoten, recensenten, boekenbloggers en leesclubs bejubeld vanwege het intense mens- en tijdsbeeld dat ze weet op te roepen en zijn geliefd om hun toegankelijke stijl.

Ze is opgeleid aan de Universiteit van Amsterdam, waar ze in 1992 cum laude als historicus afstudeerde, en in 2001 cum laude als historicus promoveerde. Daarna werkte ze jarenlang met zeer groot plezier als universitair docent Geschiedenis aan de Universiteit van Amsterdam en aan de Universiteit Leiden, tot ze besloot full time als zelfstandig historicus te gaan werken aan haar monumentale Erasmusbiografie.

ERASMUS: dwarsdenker verscheen na zeven jaar onderzoeken en schrijven in 2021 bij De Bezige Bij. Het boek won de Libris Geschiedenis Prijs. Eerder publiceerde ze De woordenaar, haar biografie van Christoffel Plantijn die in 2014 de Shortlist van dezelfde Libris Geschiedenis Prijs haalde, en door de Volkskrant respectievelijk Trouw werd uitgeroepen tot Biografie van het Jaar en Geschiedenisboek van het Jaar. Vorig jaar verscheen haar bijzondere Lees- & Luisterboekje Erasmus’ Lof der zotheid. Momenteel werkt ze aan een biografie van Eise Eisinga, de bouwer van het Planetarium in Franeker.

Bijschrift foto: Fotograaf Lilian van Rooij