Als ontdekkers van de noordpool en de zuidpool kunnen Peary en Amundsen erover meepraten: het is daar koud, bitterkoud! Wat gek en wat jammer toch dat wij mensen zo vaak de polen opzoeken. Je bent ergens vóór of ergens tégen. Wie niet voor ons is, is tegen ons …

In deze tijd van oorlog en geweld in Gaza en Oekraïne, van stikstof- en klimaatcrisis, en van verkiezingen voor de Tweede Kamer raakt ons dagelijks wereldje steeds meer gepolariseerd. En dan heb ik het nog nieteens over die items die dezer dagen het achtuurjournaal nieteens halen.

Zouden we het zelf niet doorhebben? Dat polarisatie ook onze (leef)wereld bitterkoud maakt als we slechts uit zijn op ons eigen gelijk? Dat we nooit op dit kleine planeetje in dat immense heelal sámen kunnen leven als ik het altijd beter weet dan jij (en omgekeerd …)?

Straks met Kerst zingen we weer Vrede op aarde, in de mensen een welbehagen. Dat lijkt nu verder weg dan ooit, maar we moeten daar wél ons best voor doen, anders weten we één ding zeker: het is koud aan de polen!

Wat te doen als we het toch graag een beetje warmer willen, een beetje minder gepolariseerd? Tussen de polen is gelukkig heel veel ruimte. Ruimte om elkaar te ontmoeten, er te wonen, lief te zijn voor elkaar en elkaar te verwarmen. Ellen Warmond schreef daar in haar bundel Warmte, een woonplaats (1961) een mooi gedicht over met dezelfde titel:

Warmte, een woonplaats

Liefde en het besef
van liefde daartussen bouwen
mensen een warmende woonplaats

.
en sprekende zeggen ze: liefste
open je ogen nu langzaam en eet
ik heb het licht voor je aangesneden
of: open je ogen niet drink nu het donker
ik heb de nacht voor je omgekocht

.
want liefde en het besef
van liefde daaraan ontsteken
ogen en stemmen hun licht
daarin ontbloeien de lippen
daaruit ontstaat het gedicht.

Laat ik besluiten met een mooie zin die ik onlangs las in Trouw, een zin van de vierde-eeuwse kerkvader Ambrosius: “De ziel wordt door hoop en liefde bewogen“. Ik wens ons allen liefdevolle en warme kerstdagen!

Harry Rijken

Foto: Bron NASA en KNMI