Een paar weken geleden maakte ik kort na elkaar een foto van hetzelfde groepje inktzwammen. Bij de eerste foto kwamen ze net tevoorschijn en bij de tweede verwelkten ze alweer. Beide keren vond ik het groepje inktzwammen mooi. De tweede keer anders mooi, daar zag ik juist ook schoonheid van vergankelijkheid in.

November is bij uitstek de maand van gedenken. Op 1 november was het Allerheiligen, op 2 november Allerzielen en werden er op veel plaatsen, ook in ons Witte Kerkje, de overledenen herdacht. In andere kerken vindt dit herdenken op de zogenaamde Eeuwigheidszondag plaats, de laatste zondag van het kerkelijk jaar. De zondag daarna begint Advent, de cyclus van verwachten, verlangend uitzien naar……….

Het gedenken bepaalt onze gedachten bij de liefde die geweest is en die, ook na een overlijden, nog altijd blijft bestaan. Naast verdriet en rouw kan er ook sprake zijn van schoonheid als je mee hebt mogen maken dat een stervende in alle rust en vredig onze wereld verliet.

Tijd om te gedenken…

De natuur neemt afscheid van wat groeide en bloeide. De oogst is binnen, de vruchten zijn verzameld en we maken ons op voor de winter. Zo toont de natuur haar sterfelijkheid en gaat ze ondergronds.

Maar voor het zover is laat de herfst zijn mooiste kleuren zien. Omdat de sapstromen in bomen zich terugtrekken verkleuren de bladeren. Juist dit proces geeft deze periode een ongekende schoonheid. Voor mij is dit de schoonheid van vergankelijkheid.

Vergankelijkheid is er altijd, het hoort bij de cyclus van ontstaan, leven en vergaan. Een kunstenares vertelde eens dat zij de vergankelijkheid ziet in het alledaagse, in afgeschreven of afgedankte voorwerpen en nodigt in haar kunstwerken uit om te observeren, er niet van weg te kijken, maar juist aandachtig met een open blik de schoonheid ervan te zien. En is het niet de Friese schilder Jopie Huisman die in zijn schilderijen de vergankelijkheid van de natuur en het onaanzienlijke waarde geeft.

Vergankelijkheid kan confronterend zijn, vooral als je in aanraking komt met verlies van een dierbare of verlies van gezondheid. Maar het weten van sterfelijkheid nodigt je ook uit om je leven voluit te leven in het besef hoe kostbaar elk moment is.

Het ritme van de natuur

In de lente springt de natuur open

In de zomer rijpen zaden en vruchten.

In de herfst vallen de bladeren van de bomen.

En in de winter, in de winter komt de natuur tot rust.

Dan wordt het weer voorjaar.

Dit is het ritme van de natuur, hier heb je je aan te houden.

Het regent en het wordt weer droog.

Het wordt ochtend en weer avond.

Water stroomt naar de zee en verdampt tot wolken.

De wolken waaien naar het land en de bergen.

Hat gaat regenen en het water loopt weer naar de zee.

Dit is het ritme van het water, hier heb je je aan te houden.,

Je wordt geboren, je leeft en je gaat dood.

Dat is het ritme van de natuur.

Als je dit begrijpt, hoef je er niet bang voor te zijn.

Je mag van het leven genieten.

Uit: Tao Te Tjing, het boek over vrede en vreugde van George Burggraaff en Roeland Schweitzer

Marieke de Vries-Hofman