Column van Harry Rijken

’Alles van waarde is weerloos’ dichtte Lucebert in 1974. Begin 2025 wil ik dat eens omdraaien: ’weerloos is van waarde‘ en dan ben ik in goed gezelschap van Henriette Roland Holst, die dichtte ’De zachte krachten zullen zeker winnen‘. En dat schreef zij in 1918, tegen het einde van de Eerste Wereldoorlog, die 9 miljoen mensen het leven kostte!

We staan aan het begin van een nieuw jaar, in een tijd waarin er meer gewapende conflicten worden uitgevochten dan ooit tevoren en groepen steeds meer tegenover elkaar komen te staan. Dat lijkt ondertussen zo alom aanwezig dat je bijna niet meer weet dat het ook anders kan.

Ik blijf me verzetten tegen deze vijandige en polariserende houding en voel me zeer thuis in wat Mahatma Gandhi ooit zei: ’As a man changes his own nature, so does the attitude of the world change towards him. (…) We need not wait to see what others do.’ Kortweg gezegd: als je zelf verandert, verandert ook de wereld om je heen, en je hoeft daarbij niet op anderen te wachten!

Dat is andere koek! Nu ben je ineens zelf aan zet en kun (moet!) je aan de slag met hoe je het zelf graag zouden zien. Dat vraagt niet meer en niet minder dan wat zelfonderzoek. En in plaats van je weerloos te voelen in het grote collectief is het ineens van waarde hoe je je als individu opstelt en wat je doet!

Ik heb al eerder laten blijken dat ik me graag spiegel aan de natuur. Ook daar is het niet allemaal pais en vree, maar als wij mensen de boel niet teveel verstoren ontstaat er altijd een harmonie waarin vele soorten gedijen. Laat ik eens de spin als voorbeeld nemen. De meeste spinnen spinnen een web en daar belanden de nodige insecten in die hij/zij dan lekker oppeuzelt. Jammer voor het insect (maar als het goed is zijn er daar veel van) en fijn voor de spin. Tegen ons geweld is het web van de spin weerloos, maar in de spinnenwereld is het van grote waarde. En als er wat ochtenddauw in het web hangt vinden wij zo’n web nog extra mooi ook (zie eerste foto).

Er is zelfs een spin die zijn web verfraait met een heuse zigzagsteek: de wespspin, een soort die profiteert van de opwarming van ons klimaat en nu in ons land aardig algemeen begint te worden (zie 2e foto).

Net als de spin kunnen ook wij onze eigen microwereld creëren. En vele microwerelden samen maken een macrowereld die net zo mooi kan zijn als wij zelf willen!

Uit mijn eigen netwerk (mijn eigen web) kreeg ik een kerstgroet met een door de afzender zelf geschreven gedicht dat ik hier graag aan jullie door wil geven:

Mensen hebben mensen nodig

om elkaar te dragen

en elkaar tot leven te brengen.

Mensen hebben elkaar nodig

om voor elkaar op te komen

om samen te werken aan welzijn,

vrede en geluk.

Mensen hebben elkaar nodig

om te delen met elkaar,

welvaart, inzet en aandacht,

voor de minst bedeelden eerst.

Kortom, om elkaar lief te hebben.

We lijken (individueel) misschien weerloos, maar wij hebben de potentie om (samen) van grote waarde te zijn! Dat lijkt mij een mooie insteek om in 2025 mee aan de slag te gaan.

Harry Rijken

Januari 2025