“Wanneer je kijkt, zie je nog niet

wanneer je ziet, grijpt het je aan”

De dichter-kunstenaar Willem Hussem heeft deze woorden neergeschreven. Ze staan op het entreebewijs van museum Belvédère in Heerenveen-Oranjewoud. Op elk kaartje weer een ander citaat van een kunstenaar. Dit citaat viel mij toe. Toeval? De lezing van Rico Sneller ga ik er op terugkijken. Maar goed, het kaartje viel mij toe en gaf inspiratie voor deze column.

In het museum was ondermeer werk te zien van Tames Oud, waar ik naar keek en dat me op de een of andere manier aangreep. Tames Oud (1895 – 1953) is geboren op Ameland. Van hem wordt gezegd: een vreemde vogel en geweldig vakman. Ik neem je graag mee naar twee kunstwerken van hem, beiden met de titel ‘moeder met kinderen’.

In het eerste schilderij (met die prachtige aard-kleuren) hebben de moeder, het kind in haar armen en het kind naast haar, alledrie dezelfde stand van het hoofd. Ik vertaal het zo: die kinderen lijken op hun moeder,

In het tweede kunstwerk (zwart/wit) weer de hoofden ‘scheef’. Maar dan staat links een kind dat het hoofd recht heeft en een shirt met stippen draagt. In het eerste werk lijken en kijken de beide kinderen net als de moeder, maar in het tweede werk lijkt één kind minder op de moeder. Lijkt dat kind op de vader? Of is dit een beeld van een kind dat vooral op zichzelf lijkt en helemaal zichzelf is?

Hoe uniek ben je? Lijk je op je vader, moeder, opa, oma, of ben je anders en daarmee nog meer uniek? Durven we uniek (lees: echt onszelf) te zijn, of passen we ons aan, volgen we wat onze (voor)ouders deden? Laten we vooral zien wat er van ons verwacht wordt?

Kijkend naar kinderen, naar onze kleinkinderen, valt mij steeds weer de ongeremdheid van die kleine ukken op. Open en uniek in hun reacties, roepend en doend wat in hen opkomt. Soms lastig, soms confronterend met wat ik vind en verwacht. Ik kijk, maar zie nog niet, en als ik het zie, grijpt het mij aan. Verlangend dat ik mijn ‘kindheid’ niet kwijt raak, zonder kinds te worden.

Het grijpt mij steeds weer aan.

En steeds meer en meer merk ik hoe het mij gewoon maar toevalt!

Gert van Dalen